Czym jest i na czym polega ubezpieczenie kredytu lub pożyczki?

Ubezpieczenie spłaty kredytu oznacza wykupienie polisy, której celem jest zabezpieczenie spłaty zobowiązania finansowego na wypadek, gdy rozmaite wydarzenia losowe (utrata pracy, choroba, śmierć) Ci to uniemożliwiają. Obowiązek zwrócenia pieniędzy wraz z odsetkami przejmuje w takiej sytuacji towarzystwo ubezpieczeniowe.

Ubezpieczenie kredytu lub pożyczki działa na podobnych zasadach, co każda inna polisa ubezpieczeniowa. Za ochronę, jakiej udziela Ci firma ubezpieczeniowa, pobierana jest od Ciebie określona kwota – z góry lub w formie regularnych składek – której wysokość jest ustalona w warunkach polisy.

W przypadku, gdy zdecydujesz się na wykupienie ubezpieczenia oferowanego przez sam bank, jego koszt może być odliczony z góry od udzielonej kwoty kredytu lub dodawany proporcjonalnie do miesięcznych rat.

Ubezpieczając kredyt lub pożyczkę, pamiętaj, aby dokładnie zapoznać się z warunkami umowy, a zwłaszcza warunkami, na jakich ubezpieczyciel przejmie na siebie obowiązek zwrotu pieniędzy bankowi.

Może się okazać, że wydarzenie losowe, jakim zostałeś dotknięty (np. śmierć lub kalectwo w wyniku wypadku, do którego doprowadziłeś, prowadząc samochód pod wpływem alkoholu) nie było przewidziane w wykupionej przez Ciebie polisie ubezpieczeniowej i firma ubezpieczeniowa zadecyduje o wyłączeniu swojej odpowiedzialności.

Czy ubezpieczenie kredytu jest obowiązkowe?

Polskie prawo nie przewiduje obowiązku ubezpieczania kredytów lub pożyczek i bank nie może go na Tobie wymusić.

Niemniej jednak bank może nie zgodzić się na udzielenie Ci finansowania bez wykupienia polisy ubezpieczeniowej, jeśli uzna to za zbyt ryzykowne.

Może również wymagać alternatywnej formy zabezpieczenia spłaty kredytu, jak na przykład weksla, przystąpienia osoby trzeciej do długu, gwarancji bankowej, zastawu itp.

Ubezpieczenie spłaty kredytu - najpopularniejsze formy

Ubezpieczenie spłaty kredytu często nazywane jest ubezpieczeniem CPI (ang. collateral protection insurance, w skrócie CPI). W zależności od tego, o jaki rodzaj finansowania się starasz i przed jakim ryzykiem chcesz ubezpieczyć jego spłatę, możesz wybrać różne typy polisy ubezpieczeniowej. Do najpopularniejszych należą:

Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwego wypadku (NNW)

Tego rodzaju ubezpieczenie pozwoli na kontynuowanie spłaty zaciągniętego kredytu w przypadku, gdy nieszczęśliwy wypadek doprowadzi do Twojej śmierci, kalectwa lub trwałej choroby.

Główne rodzaje ubezpieczeń NNW obejmują:

Ubezpieczenie kredytu od śmierci

Śmierć kredytobiorcy jest jednym z wydarzeń losowych, które powodują, że bank może mieć problemy z odzyskaniem pożyczonych środków. Warto tu podkreślić, że wbrew popularnemu przekonaniu, śmierć dłużnika wcale nie musi oznaczać umorzenia jego zobowiązań finansowych.

Długi i inne obowiązki majątkowe przekazywane są „w spadku” tak samo, jak posiadane aktywa. Jeśli umrzesz, bank najprawdopodobniej pociągnie do odpowiedzialności finansowej Twoją żonę/męża, dzieci lub innych spadkobierców na podstawie art. 922 kodeksu cywilnego.

Jeśli chcesz uniknąć sytuacji, w której spłata kredytu spadnie na Twoich spadkobierców, pomyśl zatem o tym, aby podpisując umowę z bankiem wykupić jednocześnie ubezpieczenie na życie. Jest to szczególnie zalecane w przypadku kredytów długoterminowych (np. kredyt mieszkaniowy), przy których całkowita spłata zobowiązania nastąpi dopiero po dwudziestu czy trzydziestu latach.

Ubezpieczenie na życie może również się przydać tym kredytobiorcom, którzy są już w nieco starszym wieku lub takim, którzy zmagają się z poważnymi chorobami. Wykupując odpowiednią polisę do kredytu, zaoszczędzisz w ten sposób kłopotów finansowych swoim bliskim w żałobie i ochronisz ich przed ryzykiem utraty zakupionej nieruchomości.

W przypadku śmierci kredytobiorcy ubezpieczony na tę okoliczność kredyt spłaci bowiem nie Twoja rodzina, ale towarzystwo ubezpieczeniowe. Oczywiście pod warunkiem, że nie zapomnisz ich poinformować o wykupieniu takiej polisy.

PAMIĘTAJ:

Za długi związane z kredytem mieszkaniowym odpowiada się całym majątkiem.

Podstawowym zabezpieczeniem kredytów mieszkaniowych jest oczywiście hipoteka ustawiana na nieruchomość nabytą dzięki środkom pożyczonym od banku.

Jeśli Ty lub Twoi spadkobiercy przestaną spłacać należne raty, bank może przejąć własność tej nieruchomości za pośrednictwem komornika, zająć środki na kontach bankowych i dokonać innych czynności pozwalających mu na odzyskanie pożyczonych Ci pieniędzy.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku a spłata długów po zmarłym

Twój zmarły krewny pozostawił Ci w spadku swoje długi? Pamiętaj, że możesz taki spadek odrzucić. Należy w tym celu złożyć odpowiednie oświadczenie sądowe lub notarialne. Masz na to 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedziałeś się, że jesteś spadkobiercą (testamentowym lub ustawowym).

Decydując się na przyjęcie spadku z długami, masz dwie opcje. Możliwe jest:

  1. Przyjęcie spadku wprost – Twoja odpowiedzialność jest wtedy nieograniczona i dotyczy wszystkich długów zmarłego.
  2. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – Twoja odpowiedzialność za długi zmarłego jest wtedy ograniczona do wysokości odziedziczonej masy spadkowej (aktywów).

PRZYKŁAD:

W spadku po zmarłym ojcu znalazł się niespłacony kredyt gotówkowy w wysokości 5 000 złotych oraz ruchomości wycenione w sumie na 3 500 złotych. Przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza, odpowiesz w banku tylko do kwoty 3.500 złotych, a nie za cały kredyt.

Ubezpieczenie na wypadek trwałego inwalidztwa lub niezdolności do pracy

Nieszczęśliwy wypadek może zakończyć się dla Ciebie trwałym inwalidztwem lub chorobą, która na stałe uniemożliwi Ci pracę zarobkową. Spłata kredytu w takich warunkach może być znacznie utrudniona, zwłaszcza jeśli pobierana renta inwalidzka okaże się niższa niż dochód, do jakiego byłeś wcześniej przyzwyczajony.

Ubezpieczenie CPI od takich sytuacji jest popularną formą zabezpieczenia kredytów nie tylko hipotecznych, ale i konsumpcyjnych. Przeniesienie obowiązku spłaty z dłużnika na ubezpieczyciela wymaga jednak przedstawienia określonych zaświadczeń ZUS lub KRUS i innych dokumentów potwierdzających trwałe kalectwo albo chorobę.

Zanim wykupisz ubezpieczenie na wypadek kalectwa lub niezdolności do pracy, dokładnie sprawdź, jakie zdarzenia losowe i nieszczęśliwe wypadki są w niej ujęte. Odpowiedzialność ubezpieczyciela jest najczęściej wyłączona, jeśli do wypadku i ubytku na zdrowiu doszło w wyniku:

  • bójki (z wyjątkiem obrony własnej),
  • ataku zbrojnego,
  • klęski żywiołowej (powodzi, lawiny, osunięcia się ziemi itp.)
  • wypadku pod wpływem alkoholu lub narkotyków,
  • udziału w zamieszkach.

Ubezpieczenie na wypadek utraty pracy

Ubezpieczenia NNW to niejedyny rodzaj polisy, jakim możesz zabezpieczyć spłatę kredytu.

Innym typowym powodem, dla którego kredytobiorcy nie są w stanie kontynuować spłaty kredytu, jest utrata zatrudnienia i związane z nią znaczne ograniczenie lub całkowite zaniknięcie dochodów. Czy można ubezpieczyć swoje zobowiązanie finansowe na taką ewentualność?

Tak, istnieją polisy ubezpieczeniowe chroniące kredytobiorców znajdujących się bez pracy i są one popularnym produktem wykupywanym zarówno przy kredytach hipotecznych, jak i konsumpcyjnych. Dzięki nim możesz przenieść spłatę swojego zobowiązania na firmę ubezpieczeniową, co da Ci czas na znalezienie zatrudnienia i wznowienie samodzielnej spłaty.

PAMIĘTAJ:

Ubezpieczenie kredytu gotówkowego lub innego zobowiązania od utraty pracy:

  • często posiada kilkumiesięczny okres karencji, co oznacza, że jeśli stracisz zatrudnienie krótko po podpisaniu polisy, możesz nie otrzymać żadnej pomocy od ubezpieczyciela.
  • może posiadać umowne ograniczenia czasowe lub kwotowe (np. spłata tylko 12 rat do kwoty 5 000 złotych każda),
  • najczęściej nie oferuje pokrycia w przypadku:
    • wygaśnięcia terminu umowy,
    • porozumienia stron,
    • dobrowolnej rezygnacji,
    • zwolnienia z winy pracownika,
    • zwolnienia będącego konsekwencją siły wyższej,
    • w przypadku przedsiębiorców – zamknięcia działalności gospodarczej.

Decydując się na wykupienie tego rodzaju ubezpieczenia, szukaj ofert, które przewidują dodatkowe świadczenia związane z doradztwem kadrowym związanym z odpowiednią konstrukcją CV i przygotowania do rozmowy rekrutacyjnej (tzw. assistance).

Ubezpieczenie pomostowe kredytów hipotecznych

Długoterminowe zobowiązanie finansowe, takie jak kredyt hipoteczny, jest związane również z innym rodzajem ubezpieczenia znanego jako ubezpieczenie pomostowe.

Zastanawiasz się, dlaczego bank może wymagać od Ciebie wykupienia tego rodzaju ubezpieczenia, skoro nieruchomość, na jaką zaciągasz kredyt, powinna być wystarczającym zabezpieczeniem?

Wymóg ubezpieczenia pomostowego bierze się z tego, że wpis hipoteki do księgi wieczystej nie dzieje się natychmiast. Może upłynąć kilka lub nawet kilkanaście miesięcy, zanim ten fakt zostanie odnotowany w odpowiednim sądzie rejonowym lub – od niedawna – biurze notarialnym. Przed opóźnieniami w spłacie rat między dniem wypłaty kredytu hipotecznego a dniem dokonania wpisu do księgi wieczystej chroni bank właśnie ubezpieczenie pomostowe.

Decydując się na kredyt mieszkaniowy, najprawdopodobniej nie unikniesz konieczności wykupienia ubezpieczenia pomostowego. Bank egzekwuje je, najczęściej nakładając wyższą marżę (dodatkowe 1-2%) na kilkanaście pierwszych rat – możesz to sprawdzić w harmonogramie spłat dołączonym do Twojej umowy. Po wpisie hipoteki do księgi wieczystej marża kolejnych rat zostaje odpowiednio zmniejszona.

Jeśli chcesz obliczyć, ile przyjdzie Ci zapłacić za ubezpieczenie pomostowe, skorzystaj z darmowych kalkulatorów i porównywarek dostępnych w sieci. Oferty banków komercyjnych mogą się pod tym względem sporo różnić.

Ubezpieczenie nieruchomości do kredytu hipotecznego

Dodatkowym zabezpieczeniem, jakiego wymagają banki komercyjne, udzielając kredytu hipotecznego, jest ubezpieczenie zakupionej nieruchomości od skutków nieszczęśliwych wypadków (pożaru, powodzi, zalania, wybuchu, włamania itp.).

Ubezpieczyć można zarówno rzeczy ruchome (meble, komputery, sprzęt RTV i AGD, biżuterię, ubrania i inne wartościowe mienie), jak i nieruchome (mury, ściany, podłogi, parapety, balkon, piwnicę, sprzęt AGD w zabudowie, garaż czy panele słoneczne).

Posiadając polisę mieszkaniową, nabywasz pewność, że towarzystwo ubezpieczeniowe pokryje koszty wymaganych napraw i remontów (pod warunkiem że okoliczności zdarzenia nie wykluczają jego ustawowej odpowiedzialności).

No ale jak to się ma do zabezpieczenia roszczeń bankowych? Wymagając od Ciebie wykupienia ubezpieczenia na mieszkanie, bank żąda również, aby polisa zawierała warunek cesji. Jest to gwarancja, że w przypadku szkody całkowitej nieruchomości nabytej na kredyt bank odzyska zainwestowany kapitał.

Ubezpieczenie mieszkania z cesją na bank – co to jest?

Cesja polisy mieszkaniowej oznacza przeniesienie praw do odszkodowania na bank. Zawierając ubezpieczenie z cesją, stajesz się tzw. cedentem, a bank nabiera funkcji cesjonariusza.

Polisa z cesją na bank musi zawierać informacje dotyczące:

  1. przedmiotu cesji – czyli ubezpieczonej nieruchomości,
  2. kwoty pieniężnej, której dotyczy cesja – odpowiadającej wysokości udzielonego kredytu hipotecznego.

PAMIĘTAJ

Podobnie jak wszystkie inne rodzaje ubezpieczeń, polisa mieszkaniowa z cesją na bank nie jest obowiązkowa z punktu widzenia prawnego. Jednak w praktyce wszystkie banki komercyjne uzależniają od niej udzielenie kredytu hipotecznego.

Wybierając polisę mieszkaniową, wcale nie musisz zaakceptować tej, którą oferuje Ci bank. Sprawdź, co ma do zaoferowania sektor ubezpieczeniowy, porównaj dostępne oferty i wybierz tę, która wydaje Ci się najkorzystniejsza – cenowo i pod względem zakresu ubezpieczenia.

Mimo że bank wymaga jedynie podstawowego ubezpieczenia nieruchomości, dla własnego dobra i spokoju możesz rozszerzyć wykupioną polisę o dodatkowe pokrycie.

Ubezpieczenie pożyczek pozabankowych

Jeszcze do niedawna brak było na rynku ofert ratalnych pożyczek pozabankowych z ubezpieczeniem. Było to związane głównie z ich wysokim kosztem. Niemniej jednak, dzięki ostatnim nowelizacjom ustawy antylichwiarskiej, maksymalne oprocentowanie tego rodzaju pożyczek zostało ograniczone prawnie.

Dzięki zmniejszeniu całkowitego kosztu pożyczek pozabankowych klienci zaczęli się interesować dodaniem do nich ubezpieczenia mającego na celu zabezpieczenie wypłacalności. W 2022 roku ta opcja staje się coraz bardziej popularna.

Warto jednak zaznaczyć, że pozabankowe firmy pożyczkowe nie oferują własnych ubezpieczeń pożyczek, a jedynie pośredniczą w tym zakresie między towarzystwem ubezpieczeniowym a pożyczkobiorcą. Zanim zdecydujesz się na podpisanie umowy ubezpieczeniowej, dokładnie sprawdź, z jaką konkretnie firmą się wiążesz.

To, czy działa ona legalnie i jest wpisana do rejestru agentów ubezpieczeniowych, możesz sprawdzić na stronie Komisji Nadzoru Finansowego.

Co daje ubezpieczenie kredytu lub pożyczki?

Zanim bank zdecyduje się na udzielenie Ci finansowania, dokładnie przeanalizuje związane z tym ryzyko. Sprawdzi Twoją zdolność kredytową i zamówi raport BIK pokazujący Twoje wcześniejsze zachowania kredytowe. Dzięki temu będzie w stanie oszacować, jaką kwotę jesteś w stanie spłacić i jak wysokie jest prawdopodobieństwo, że okażesz się problematycznym klientem.

Niestety, nawet najdokładniejsza analiza zdolności i historii kredytowej wnioskodawcy nie ochroni banku przed ryzykiem zaistnienia nieprzewidzianego zdarzenia losowego uniemożliwiającemu regularną spłatę zobowiązania. Jedyne, co może w tej kwestii pomóc, to ubezpieczenie kredytu.

Dlatego też zaoferowanie Ci kredytu z ubezpieczeniem jest przede wszystkim korzystne dla instytucji finansowej dzięki dodatkowemu zmniejszeniu ryzyka.

Czy Ty, jako kredytobiorca, zyskujesz coś na wykupieniu ubezpieczenia? Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że polisa na życie czy inne formy ubezpieczenia pożyczanej kwoty to tylko dodatkowy koszt dla klienta.

Weź jednak pod uwagę, że przy zmniejszonym ryzyku bank finansujący będzie skłonny zaoferować Ci sporo istotnych korzyści:

  • wyższą kwotę finansowania,
  • niższe oprocentowanie,
  • brak prowizji lub marży,
  • dłuższy okres finansowania.

Może się zatem okazać, że to, co wydasz na polisę ubezpieczeniową, zwróci Ci się w niższych kosztach i korzystniejszych warunkach kredytu.

Ile kosztuje ubezpieczenie kredytu?

Wykupienie ubezpieczenia podnosi całkowity koszt finansowania, co sprawia, że dość niechętnie się na nie decydujemy. Zanim złożysz wniosek o finansowanie, zapoznaj się z ceną towarzyszącego mu ubezpieczenia i jeśli uznasz, że jest zbyt wysoka, poszukaj alternatywnej oferty.

To, ile dokładnie przyjdzie Ci zapłacić za ubezpieczenie kredytu lub pożyczki gotówkowej, zależy od kilku czynników. Należą do nich:

  1. Kwota finansowania – im więcej pieniędzy pożyczasz od banku, tym droższe będzie wykupienie ubezpieczenia.
  2. Termin spłaty – ubezpieczenie kredytów i pożyczek zaciąganych na kilka lub kilkanaście miesięcy jest tańsze niż dla tych długoterminowych.
  3. Wiek klienta – im jesteś starszy, tym ryzyko śmierci, kalectwa lub choroby spowodowanej nieszczęśliwym wypadkiem jest wyższe. To z kolei przekłada się na wysokość składki ubezpieczeniowej.
  4. Zdolność kredytowa klienta – im wyższe są Twoje dochody i im mniejsze wydatki, tym większe prawdopodobieństwo, że dzięki posiadanym oszczędnościom będziesz w stanie kontynuować regularną spłatę kredytu nawet w przypadku utraty pracy. Od wysokości dochodów – a co za tym idzie, płaconych składek ZUS – uzależniona jest również wysokość renty inwalidzkiej, jaką miałbyś pobierać na wypadek kalectwa lub choroby.
  5. Zakresu ochrony przewidzianej w polisie – jeśli chcesz ubezpieczyć spłatę kredytu od dużej liczby potencjalnych zdarzeń losowych, licz się z tym, że wymagana składka będzie odpowiednio wysoka.

Ranking firm ubezpieczeniowych

Ubezpieczenie kredytu oferowane przez bank wydaje Ci się za drogie? Zastanawiasz się, gdzie indziej można wykupić odpowiednią polisę?

Oprócz działającego od wielu lat PZU do dziesiątki najlepszych firm ubezpieczeniowych w Polsce należą obecnie:

  1. InterRisk Vienna Insurance Group
  2. Uniqua
  3. Allianz
  4. Warta
  5. Generali
  6. Link4
  7. Wiener
  8. TUZ Ubezpieczenia
  9. Ergo Hestia
  10. Compensa

Koniecznie zajrzyj na ich strony internetowe, dokładnie sprawdź i porównaj dostępne oferty oraz związane z nimi dokumenty i dokonaj świadomego i poinformowanego wyboru.

Pamiętaj, żeby nigdy nie podpisywać żadnej umowy w pośpiechu!


Mimo tego, że ubezpieczenie kredytów i pożyczek nie jest w Polsce wymagane prawnie, w wielu przypadkach banki uzależniają od niego udzielenie finansowania. Ten dodatkowy koszt dla kredytobiorców ma jednak sens, zapewniając ochronę zarówno im samym, jak i ich spadkobiercom. Kredyt zabezpieczony polisą to gwarancja spokoju dla Ciebie i zmniejszenie ryzyka dla banku.

Q&A

  1. Czy można się domagać zwrotu ubezpieczenia pomostowego?

    Jeszcze do niedawna nie było to możliwe. Jednak 17 września 2022 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o kredycie hipotecznym, pozwalająca osobom korzystającym z tego rodzaju finansowania na odzyskanie środków pobranych przez bank z racji ubezpieczenia pomostowego. W zależności od warunków kredytu i okresu oczekiwania na wpis hipoteki do księgi wieczystej może to być kwota od 1000 do 2000 złotych. Bank ma 60 dni na rozpatrzenie wniosku o zwrot środków.

  2. Czy zaciągany przeze mnie kredyt musi być ubezpieczony polisą oferowaną przez bank?

    Wprawdzie oferty bankowe kredytu czy pożyczki wraz z towarzyszącą im polisą ubezpieczeniową są dość popularne, nie masz obowiązku, aby z nich skorzystać. Możesz sprawdzić dostępne oferty rynkowe i wybrać niezależnego ubezpieczyciela, który zaoferuje Ci korzystniejsze warunki.

  3. Co dzieje się z ubezpieczeniem kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty zobowiązania?

    Wcześniejsza spłata kredytu lub pożyczki niesie ze sobą wiele potencjalnych korzyści. Jedną z nich jest możliwość ubiegania się o zwrot niewykorzystanej części składki ubezpieczeniowej, niezależnie od tego, czy była ona zapłacona w całości z góry lub naliczana proporcjonalnie do rat kredytu.

  4. Czy mogę wypowiedzieć umowę ubezpieczenia pożyczki lub kredytu?

    Biorąc pod uwagę, że ubezpieczenie zobowiązań finansowych nie jest obowiązkowe, masz pełne prawo, aby z niego zrezygnować, jeśli w danym momencie uznasz, że jest ono nieopłacalne. Musisz jednak dochować warunków umowy związanych z terminem wypowiedzenia. Licz się również z tym, że kiedy Twój dług straci ubezpieczenie, bank może odpowiednio zwiększyć wysokość oprocentowania. Sprawdź zatem dokładnie, czy rezygnacja z ubezpieczenia na pewno Ci się opłaca.

  5. Mój bank oferuje mi cały pakiet ubezpieczeniowy. Czy powinienem z niego skorzystać?

    Jeśli nie wykupiłeś wcześniej żadnej innej polisy, pakiet obejmujący kilka różnych rodzajów ubezpieczenia może się okazać korzystną opcją. Jeśli jednak posiadasz już jakąś polisę (np. na życie), nie ma sensu dodatkowo płacić za pakiet zawierający analogiczną usługę.